Ruzies in relaties verlopen meestal via een vast patroon. Uiteindelijk trekt de één zich terug en gaat de ander hem of haar uit de tent lokken of achterna zitten. Welke rol jij normaal ook aanneemt, je kunt het patroon vanaf nu doorbreken!
Vijf stappen om patronen in ruzies met je partner te doorbreken
Patronen ontstaan snel tussen mensen. Als je een paar keer ruzie hebt gehad met je partner, is de basis voor toekomstige ruzies vaak al gelegd. Waar de ruzie ook over gaat, jullie gedrag wordt redelijk voorspelbaar. Dat hoeft niet! Jij kunt het vanaf nu doorbreken.
Stap 1 - Herken het gedrag
Kijk eens naar onderstaand lijstje gedragingen. Welke herken je van jezelf en welke van je partner?
- Veel praten
- Klagen
- Uitleggen waarom je boos bent
- Doordrammen, achterna lopen
- Keer op keer terugkomen om het uit te praten
- Negeren
- Relativeren
- Verdedigen
- Niet echt zeggen wat je denkt of voelt
- Weglopen
Stap 2 - Snap het gedrag
De bovenste punten horen bij een 'chimpansee'. Die kiest voor een vechters-aanpak. Wanneer hij/zij zich niet gezien of gehoord voelt of bang is dat de verbinding is verbroken zet hij alles in werking om contact te maken. Eigenlijk zegt hij 'zie mij'.
Daarmee horen de onderste punten bij de 'schildpad'. Een schildpad trekt zich terug vanuit een behoefte aan harmonie.
Stap 3 - Snap hoe de chimpansee en schildpad elkaar beïnvloeden
Waarschijnlijk zie je het al een beetje voor je en misschien heb je zelfs een specifieke ruzie tussen jou en je partner voor ogen. De chimpansee gaat los. Hij start bijvoorbeeld met een verwijt. De schildpad wil escalatie voorkomen en verdedigt zich of maakt een excuus. De chimpansee heeft door dat de schildpad niet écht open is over wat er speelt en dringt aan. De schildpad voelt de bui nu hangen en probeert te relativeren dat het toch niet zo erg is, misschien noemt hij zelfs nog een positief punt om de aandacht naar te verleggen. Voor de chimpansee is de maat nu vol. Neemt de schildpad hem wel serieus? Hij legt nog eens uit waarom dit voor hem een belangrijk punt is. De schildpad trekt zich nu echt terug, hij blijft stil. Op dit punt zijn de emoties bij beide partners vaak al hoog op gelopen. De chimpansee blijft aankloppen bij de schildpad, die geen thuis geeft.
De chimpansee heeft behoefte aan contact om zich veilig te voelen en de emoties te reguleren. De schildpad heeft behoefte aan rust om zijn emoties te reguleren.
Stap 4 - Weet hoe het anders kan
Het kan ook anders en dat betekent niet dat een chimpansee een schildpad wordt en andersom. Immers, uiteindelijk blijf je dan in dezelfde dynamiek.
Ben jij de chimpansee?
Probeer vooraf te bedenken welk punt je wilt maken en wat jouw behoefte echt is. Begin het gesprek vanuit jouw behoefte en niet vanuit een aanklacht. Dus niet: je hebt helemaal geen aandacht voor me. Maar: ik wil graag een knuffel, kun je even vijf minuten in stilte met mij zijn?
Ben jij de schildpad?
Jouw uitdaging is om eerlijk te zijn over wat je denkt en voelt. Je hebt inmiddels wel gemerkt dat je geen ruzie voorkomt door dit niet te doen ;-) Je mag om tijd vragen om goede woorden te vinden. Je kunt ook vooraf aangeven dat je het spannend vindt om dit hardop te zeggen.
Stap 5 - Wees alert op je gedrag in actie
Heeft jouw chimpansee-gedrag toch een weg naar buiten gevonden? Heb je door dat je schildpad echt in zijn eigen schild zit? Laat hem dan even. Nodig hem uit om naar jou te komen als hij daar klaar voor is en bewaar je (fysieke) afstand tot dat moment.
Merk je juist de behoefte om je terug te trekken? Realiseer je dan dat jouw chimpansee vooral heel graag wil weten dat je nog van hem houdt. Zeg hem iets van deze strekking én dat je X tijd nodig hebt om tot jezelf te komen. Houd je aan de opgegeven tijd en treed dan zelf in contact met je chimpansee. Als het echt nodig is, kun je dit moment ook aangrijpen om te zeggen dat je er nog niet klaar voor bent en wanneer je opnieuw terugkomt. Op die manier groeit het vertrouwen tussen jullie.
Tot slot: is er altijd een chimpansee en een schildpad?
In de meeste relaties is er sprake van een chimpansee en een schildpad. Als mens hebben we een zogenaamde voorkeursstijl, maar de rollen kunnen ook wisselen. Ook kun je in een andere relatie in een andere rol belanden, dat heeft met de dynamiek tussen mensen te maken.
In relaties waar beide partners chimpansee-gedrag vertonen, kan het er heftig aan toegaan. Twee schildpadden hebben vaak weinig ruzie, maar wel een groot risico om ieder eenzaam op een eigen eiland te zitten.
Er is hulp
Je eigen gedrag veranderen is niet makkelijk! Zeker niet als het de kop op steekt wanneer je overmand wordt door emoties.
Wil je ontdekken wat je zelf kunt doen in jullie relatie? Boek een gratis sessie.
Of lees bijvoorbeeld het boek Houd me vast van Sue Johnson.